عوامل تاثیر گذار بر میزان استفاده از گیاهان دارویی با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده در زنان شهر قزوین

چکیده زمینه و هدف: داروهای گیاهی یکی از شایع ترین انواع داروهای جایگزین و مکمل است که در سرتاسر جهان استفاده می‌شود. موثرترین برنامه های آموزشی مبتنی بر رویکردهای نظریه محور هستند که از الگوهای تغییر رفتار ریشه گرفته اند. از بین مدلهای تغییر رفتار، کارآیی تئوری رفتار برنامه ریزی شده در مطالعات مختلف به اثبات رسیده است. هدف مطالعه حاضر تعیین عوامل موثر بر مصرف داروهای گیاهی در زنان ساکن شهر قزوین با استفاده از تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده بود. مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی، 792 زن به طور داوطلبانه و بر اساس روش نمونه‌گیری خوشه‌ای از شهر قزوین در سال 1391 انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته شامل سوالات دموگرافیک (4 سوال)، آگاهی (5 سوال)، نگرش (7 سوال)، نرم های انتزاعی (3 سوال)، کنترل رفتاری درک شده (5 سوال)، قصد (3 سوال) و رفتار (یک سوال) در طی مصاحبه اندازه‌گیری شد. نهایتاً داده‌ها وارد نرم افزار 18 SPSSو آزمون‌های آماری پیرسون و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: میانگین سنی زنان حاضر در مطالعه 99/8 ± 34/29 بود. 05/92 درصد متاهل و 9/78 درصد نیز خانه‌دار بودند. مرور سطحی ضرایب همبستگی بین سازه‌ها همبستگی متوسط و مثبت بین متغیرها را نشان داد. متغیرهای آگاهی (195/0= β، 01/0>P)، نگرش (227/0= β، 01/0>P)، نرم انتزاعی (071/0= β، 05/0>P)، کنترل رفتاری درک شده (422/0= β، 01/0>P) و قصد (138/0= β، 01/0>P) پیش بینی کننده های اصلی مصرف داروهای گیاهی بودند. سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده تقریباً 57 درصد واریانس رفتار مصرف داروهایی گیاهی را پیش بینی کردند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که مصرف داروهای گیاهی عمدتاً توسط کنترل رفتاری متصور، سپس نگرش پیش بینی می شود. علیرغم اهمیت دو سازه مذکور، همه عوامل باید بطور جامع در زمان طراحی مداخلات به منظور اصلاح مصرف داروهای گیاهی و مصرف آگاهانه در جامعه در نظر گرفته شوند.